Łuparka do drewna nie cechuje się nazbyt skomplikowaną budową. Jednak znajomość mechanizmu jej działania, pozwoli nam lepiej zrozumieć funkcjonalność i przeznaczenie urządzenia.
Jaką funkcję spełnia łożysko w obudowie?
Łożyska toczne składają się z dwóch pierścieni z elementami tocznymi pomiędzy nimi. Pierścień zewnętrzny jest montowany na wale, a pierścień wewnętrzny jest zamocowany w obudowie lub innym łożysku. Korpusy toczne umieszczone w bieżniach zapewniają obrót pierścieni względem siebie. Łożysko może mieć również tzw. klatkę, która utrzymuje i oddziela od siebie elementy toczne w celu uniknięcia ich wzajemnego tarcia oraz równomiernego rozmieszczenia i ukierunkowania na obwodzie łożyska. Łożyska w obudowie znajdujące się asortymencie sklepu, są najważniejszymi elementami budowy łuparki.
Podpory łożyskowe są częścią mechanizmów w postaci tulei, w której znajduje się samo łożysko oraz uszczelnienia zespołu łożyskowego. Łożyska w obudowie mogą mieć budowę jednorodną – wykonana w całości ze stali. Na przykład następujące gatunki: 42CrMo4, 34CrNiMo6, C45, S355J2, 16MnCr5 i inne. Albo też wykonane w całości z żeliwa (na przykład z grafitem sferoidalnym GGG-40, GGG-50), a także ze stopu odlewniczego (na przykład L30GS, L35GSM). W sprzedaży są też łożyska w obudowie złożonej. W tej wersji obudowa łożyska wykonana jest ze stali (na przykład z gatunku C45), natomiast sama część z łożyskiem w postaci tulei wykonana jest z innego materiału. Najczęściej stosowanymi stopami są brązy, na przykład CuSn10P, CuAl10Fe3Mn2 i inne. Istnieje również możliwość wykonania łożysk ślizgowych z tworzyw sztucznych np. poliacetal, poliamid, teflon.
Inne części łuparki do drewna
Większość łuparek używa siłownika hydraulicznego, aby wepchnąć wycięty kawałek kłody w zaostrzony klin, który go rozłupuje. Ten jest napędzany olejem hydraulicznym pod ciśnieniem wytwarzanym przez pompę hydrauliczną. Silnik elektryczny napędza wał pompy i dostarcza energię do systemu. Olej z pompy przepływa do zaworu hydraulicznego, który zapewnia kontrolę nad ruchem cylindra.
Źródłem oleju jest zbiornik hydrauliczny, który jest podłączony bezpośrednio do portu wlotowego pompy. Większość używa oleju hydraulicznego o lepkości AW32, który jest ważną częścią każdego układu hydraulicznego. Na zbiorniku znajduje się wentylowany korek wlewu, który umożliwia „oddychanie” powietrza. Prosty filtr powietrza w nim utrzymuje brud z dala.
W przewodzie powrotnym od wylotu zaworu do zbiornika znajduje się lub powinien znajdować się filtr. (Silniki ssące w linii wlotowej nie zastępują filtra powrotnego i nie są zalecane.) Hydrauliczny zawór nadmiarowy kontroluje maksymalne ciśnienie, które może wytworzyć pompa i jest zaworem bezpieczeństwa. Zwykle znajduje się w obudowie rozdzielacza. Rzadko jest w pompie. Większość pomp hydraulicznych będzie wytwarzać ciśnienie, dopóki coś się nie zepsuje, na przykład wąż, cylinder lub sama pompa. Odciążenie jest zwykle wbudowane w zawór kierunkowy.
Większość łuparek wykorzystuje dwustopniową pompę zębatą, która jest specjalnym typem pompy hydraulicznej. Są rzadko stosowane w innych układach hydraulicznych. Ale są one powszechnie dostępne i stosunkowo tanie. Pompy zębate są najczęstszym i najtańszym typem pompy hydraulicznej. Składają się z 2 wałów, każdy z przekładnią, która zazębia się ze swoim bliźniakiem, aby napędzać olej z portu wlotowego do portu wylotowego lub ciśnieniowego. Olej jest uwięziony we wnękach między zębami koła zębatego i przenoszony na zewnątrz koła zębatego w kierunku portu wylotowego. Zazębione zęby kół zębatych w środku zapobiegają powrotowi oleju na stronę wlotową. Jeden wał wystaje z obudowy i jest napędzany przez silnik. Drugi wałek jest ukryty w obudowie pompy. Jeden bieg napędza drugi.
Hydrauliczny zawór kierunkowy steruje ruchem cylindra. „Szpula”, przesuwana za pomocą rączki, ma 3 pozycje:
- Pchnięta w jedną stronę, przetacza olej z pompy do portu podstawy cylindra, powodując jego rozszerzenie. Jednocześnie umożliwia przepływ oleju z otworu tłoczyska cylindra do przewodu powrotnego.
- Po zwolnieniu szpula powraca do pozycji neutralnej; olej z pompy jest przepuszczany bezpośrednio do portu powrotnego, gdzie jest zawracany z powrotem do zbiornika, a porty cylindra są zablokowane, dzięki czemu cylinder jest zatrzymany i utrzymywany na miejscu.
- Gdy rękojeść i szpula zostaną przesunięte w drugą stronę, cylinder zmienia kierunek i ponownie olej z przeciwległego końca może wrócić do zbiornika.
Większość zaworów do łupania drewna ma 2 inne cechy: wewnętrzny zawór nadmiarowy ciśnienia i zapadkę powrotną. Zawór nadmiarowy składa się z ciężkiej sprężyny ze śrubą regulacji ściskania oraz kuli lub grzybka przylegającego do gniazda. Znajduje się on w kanale pomiędzy portem wlotowym ciśnienia a portem powrotnym, z kulką lub grzybkiem blokującym przepływ.
